Polacy kochają WęgrĂłw, choć właściwie nie bardzo wiedzą dlaczego. Krzysztof Varga, w ktĂłrego żyłach płynie pĂłłwęgierska, pĂłłpolska krew, doskonale więc nadaje się do tego, by Ăłw fenomen zgłębić. Czardasz z mangalicą to ballada o podrĂłży sentymentalnej, ktĂłra dla czytelnika ma wartość antropologicznych badań terenowych.
To także znakomita zachęta do poznania specyficznej mieszanki narodowo-kulinarnej, do zajrzenia w bogracze, w ktĂłrych bulgoczą halĂĄszlĂŠ czy gulyĂĄsleves przyprawione nostalgią i tęsknotą za utraconą wielkością. Nad kociołkami z zupą wspomina się pierwszą wojnę światową i przepijając palinką, rozpacza nad trianońską klęską. Dla WęgrĂłw nie ma znaczenia, że od tamtych wydarzeń minęło już z gĂłrą dziewięćdziesiąt lat. Jak pisze Varga, "tylko serbskie umiłowanie klęski jest większe niż węgierskie, a węgierskie większe niż polskie, a polskie jest ogromne".
Spokojna nuda monotonnego krajobrazu, ogromne przestrzenie małego kraju, ozłocone kukurydzą, słonecznikami i rzepakiem. A w tle stukot raciczek mangalicy - endemicznej świni, doskonałej na paprykowaną słoninę.

Krzysztof jest Polakiem, Varga jest Węgrem. Razem wpowadzają nas w mity i realia madziarskich dziejĂłw, oprowadzają po zaułkach oraz promenadach Budapesztu, zagłębiają się w zrozumienie sumienia i pomnikĂłw WęgrĂłw, a także ich nostalgii. Bolesny dla MadziarĂłw, fascynujący dla PolakĂłw, esej Krzysztofa Vargi o traumach i bohaterstwach tak bliskiego, a przecież ciągle mało znanego nam narodu jest jednak drogą do zrozumienia WęgrĂłw, ktĂłrych kochamy - nie znając! Gorąco polecam, choć w niejednej sprawie podyskutowałbym nie tyle z Krzysztofem, co raczej z Vargą. Najchętniej wszakże powłĂłczyłbym się z Autorem tych uroczych opowieści po Budzie i Peszcie, zaglądając do tak smacznie przez nich opisywanych knajpek i winiarni. -Tadeusz Olszański. Polacy deklarują, że kochają WęgrĂłw, lecz gdy spytać, skąd ten afekt, sensowna odpowiedź pada rĂłwnie rzadko, jak deszcz w Sudanie. Historia MadziarĂłw nie jest w dzisiejszej Polsce lepiej znana, niż dzieje BaskĂłw, choć Rzeczpospolita przez stulecia graniczyła z Koroną Świętego Stefana, o czym zdajemy się zapominać. Krzysztof Varga przywraca nam pamięć o Węgrach, co samo w sobie jest godne pochwały, lecz jeszcze zacniejszy jest sposĂłb, w jaki to czyni. "Gulasz z turula" nie jest bowiem zwykłym historycznym esejem, lecz wadzeniem się z madziarskością, ktĂłrą autor z racji pochodzenia nosi w sobie. A że i polskość w sobie nosi, więc widzi więcej, sięga głębiej, odczuwa boleśniej, bo przecież inną ma perspektywę spojrzenia, niźli Madziar z obojga MadziarĂłw zrodzony. Doprawdy świetna książka. - Robert Makłowicz.